بانو سکینه ی آغازی ارسنجانی
بانو سکینه‌ی آغازی شاعر، ادیب و فعال فرهنگی، فرزند حاج میرزا حسین‌خان و صاحب جان در سال هزار و دویست و شصت هجری  شمسی در خاندان ابراهیمی ارسنجان چشم به جهان گشود. بانو سکینه‌ی آغازی خواهر میرزا محمود خان آغاز و میرزا مصطفی خان انجام ارسنجانی^۲ و «… از زنان فاضله و معارف پرور معاصر و مادر شاعر فاضل معاصر آقای دکتر مهدی حمیدی است^۳». سکینه‌ی آغازی اهل شعر و شاعری بوده، اما متأسفانه تاکنون هیچ شعری از او منتشرنشده و از دید ما نگذشته است.

«شادروان سکینه عفت آغازی مادر دکتر مهدی حمیدی شاعر، در سال ۱۳۳۹ ه . ق بنا به تشویق مرحوم رحمت رییس معارف در خانه‌ی خود مدرسه‌ای چهار کلاسه برای دختران تأسیس کرد ولی تأسیس آن مدرسه در مردم هیجانی پدید آورده بود که با حمایت معارف و استقامت مدیر آن برطرف شد و مدرسه با کمال نظم به حیات خود ادامه داد.
در سال ۱۳۰۳ خورشیدی در اثر جدیت حاج سید محمد سلطانی(سلطان العلماء) رییس معارف فارس آن مدرسه دولتی شد و کلاس‌های پنجم و ششم را دایر نمود و در سال ۱۳۰۴ تعداد ۱۲ نفر داوطلب در امتحانات نهایی خرداد شرکت کردند و همگی قبول شدند. و این نخستین بار بود که داوطلبان مدرسه‌ی دخترانه در امتحانات نهایی شرکت می‌کردند^۴».
بدین ترتیب سکینه ی آغازی که خود از زنان فاضله  و شاعره ی دیار فارس است به عنوان یکی از مهم ترین شخصیت های فرهنگی به خصوص حقوق زنان در تاریخ این سرزمین به شمار می رود. او بود که باعث شد دختران برای اولین بار پا به مدرسه بگذارند و در راه کسب علم و معرفت گام بردارند.

رباب متین الدوله اشرف
بانو رباب متین الدوله ی اشرف خواهر بانو سکینه ی آغازی ارسنجانی نیز از تحصیل کرده های آن دوران بود که مدتی بعد از تأسیس مدرسه ی دخترانه توسط خواهرش، مدیریت یکی از مدارس دخترانه ی شیراز را در محله ی سنگ سیاه به عهده می گیرد. در حال حاضر اطلاع چندانی درباره ی این بانوی فرهنگی در دست نیست.

بتول مارشال پیرغیبی
یکی دیگر از زنان فاضله ی فارس که ریشه در خاک ارسنجان (روستای قلات خوار) دارد خانم بتول مارشال پیرغیبی (پروین) دختر مرحوم قره خان ارسنجانی ست که در سال ۱۲۸۲ خورشیدی پلک از هم برداشت. خانم پیر غیبی در سال ۱۳۱۴ خورشیدی دبستان دخترانه ی دوشیزگان پهلوی را در شیراز تأسیس کرد و سال ها مدیر آن بود. وی در سال ۱۳۲۸ خورشیدی امتیاز روزنامه ی ستاره ی جنوب را رقم زد و چند سال آن را منتشر کرد^۵.
دانشسرای مقدماتی شیراز را در سال ۱۳۲۲ به پایان رسانیده است، زبان های انگلیسی و تازی را فرا گرفته، در هنرهای دوزندگی و گلدوزی و خانه داری نیز دست دارد… از آروزها و آرمان های ادبی و اجتماعی او این است که ایران زمین آباد و مردم آن از این بی چیزی و تنگ دستی که امروز دامن گیرشان شده است رهایی یابند. زبان و ادبیات فارسی شکوه دیرین خود را بازیابد. ایرانی ، با ادب دوستی و تشویق سخنوران و نویسندگان ، زمینه ی چنین پیشرفتی را به نیکوترین روش فراهم آوردند. این بانوی سخن ور سال هاست به فرهنگ کشور خدمت می کند. شاید بیست سال باشد که مدیریت دبستان دولتی دوشیزگان پهلوی را شیراز به عهده دارد. و دو سال است که کلاس سالمندان را نیز سرپرستی می نماید.پروین شعرهای بسیاری تا این زمان گفته است: چکامه، مثنوی، قطعه سروده و درباره ی رویدادهای روز چکامه بسیار ساخته. هرچند دیوان او هنوز به چاپ نرسیده، مگر گزیده ی اشعارش به نام «آیینه ی روزگار» و برخی از سروده های او به ویژه چکامه-هایش منتشر گردیده، نوشته هایی هم دارد مانند کتاب اسرار تاریخ فارس که هنوز پایان نیافته است^۵.
پروین سال ها در انجمن ادب فارسی و انجمن قلم و جلسات کانون دانش پارس شرکت می کرد^۵. وی روز پنجشنبه، چهارم شهریور ۱۳۶۱ خورشیدی در شیراز پلک برهم گذاشت و در جوار آرامگاه شاداعی الله به آغوش خاک سپرده شد^۵.
همسر وی ارباب رستم مارشال پیرغیبی«در زمان احمد‌شاه برای فراگیری درس حسابداری از کرمان به شیراز رفت و در آنجا با رشادتی که برای نجات جان دو آلمانی به خرج داد از سوی افسران آلمانی، فرنام(:لقب) «مارشال» گرفت.
بعدها در زمان رضاخان که سجلد یا شناسنامه صادر می‌کردند و ایرانی‌‌ها کم‌کم شناسنامه‌دار شدنداین فرنام، به فامیلی‌‌اش در شناسنامه افزوده شد. رستم مارشال پیرغیبی در شیراز به شغل حسابداری مشغول بود و پس از آن به ریاست چاپارخانه‌ی شیراز رسید. در واپسین سال‌های زندگی، حسابرس و مباشر نخستین شرکت صادرات ایران که بنیان‌گذارش آقا صاحب نمازی بود، شد.
او همه‌ی عمر را در شیراز ماند و در آنجا با بانوی سراینده‌ای که بعدها به نام «پروین مارشال پیرغیبی»، نامور شد، وصلت کرد. «پروین مارشال پیرغیبی»، بنیان‌گذار و مدیر دبستان دوشیزگان پهلوی و پایه‌گذار روزنامه‌ی ستاره‌ی جنوب در شیراز بود. کتاب شعری با عنوان «آیینه روزگار» هم از او در سال ۱۳۷۵ در تهران به چاپ رسیده است. رستم مارشال پیرغیبی در سال ۱۳۲۶ در ۵۲ سالگی در پی بیماری سرطان درگذشت و به دستور فرنشین مجلس شورای ملی وقت، سردار فاخر حکمت، در ظهیرالدوله به خاک سپرده شد^۶».