رب انار که به عنوان چاشنی غذا و افزودنی استفاده میشود، از جوشاندن و غلیظ کردن آب انار به دست میآید. این ماده در تهیه غذاهایی مانند فسنجان، اکبر جوجه و شامیکباب لرستانی کاربرد دارد.برای تهیه رب انار اگر دانههای انار تحت فشار بیش از حد قرار گیرند، آب انار تلخ میشود. در روش سنتی تولید رب انار در ایران، پس از آبگیری انار، آب آن را در ظرفهای مسی ریخته و ساعتها میجوشاندند تا به غلظت عسل برسد.امروزه رب انار به روش صنعتی نیز تهیه میشود و مدت زمان گرما دادن آب انار در این روش کمتر از روش سنتی است.
(رب انار از سوغاتهای استان مازندران، شهرهای ساوه، پاوه و ارسنجان می باشد.)
رب انار ارسنجان بهصورت تغلیظ طبیعی آب انار توسط حرارت هیزم و در ظروف مسی تهیه میشود و از آنجا که بهوسیلهٔ محصولات باغی باغ های انار ارسنجان تهیه میشود، محصولی ارگانیک و بسیار با کیفیت و بی رقیب به حساب می آید.
بَنِه یا پستهٔ کوهی (نام علمی: Pistacia atlantica)، درختی از سردهٔ پسته است. بنه درختی دوپایه و دارای برگهای تکشانهای با ۱ تا ۷ برگچه است. برگچهها بیضی و تخممرغی شکل و شکل میوه آن کروی به قطر حدوداً ۵ میلیمتر است که ابتدا صورتی سپس قرمز و در زمان رسیدن کامل، پوشش میوه سبز رنگ میشود.در زبان کردی به آن بنِشت یا جاجگ می گویند.در زبان لری نیز به ان کُلِنگ کُلخِنگ ، کِله و به نرم تر ان کُلِن میگویند در هرمزگان از این درخت با نام کسور یاد می شود . در مرکز و جنوب خراسان بزرگ به آن خنجک گفته می شود.
حلوای سین دسر خوشمزه ارسنجاني ها که براي زمستان بسيار مغذي است.آرد برنج، آرد جوانه گندم، روغن، زردچوبه، گردوي خرد شده، شکر، زنجبيل و فلفل سياه از مواد پخت اين حلوا است.
جاجیم
جاجیم، فرشینه ای است از پشم و کرک که از نخ های رنگی بافته می شود. که از مهمترین مشخصه های جاجیم، نقش راه راه در فرم بافت جاجیم می باشد. جنس اصلی این فرشینه پشم و ‘کرک’ است که با دستگاهی که به آن ‘دار’ بافته می شود(همانند دار قالی ولی کوچک تر). پراکندگی جغرافیایی بافت جاجیم نشان دهنده این دست که معمولا جاجیم در مکان های سرد و کوهستانی بافته می شده و مورد استفاده بوده، زیرا پشم گوسفند به کار رفته در آن از مرغوب ترین الیاف برای جلوگیری از نفوذ سرما به بدن انسان است.
جاجیم دست بافته ای است تارنما ( معمولا داراي نقوش لوزي و راه راه) كه با استفاده از نخهای رنگین و ظریف پشمی یا پنبهای یا آمیزهای از این دو بافته مي شود.
جاجیمبافی به عنوان یکی از صنایع دستی رایج در ایران است و از دیرباز بین خانوادههای روستایی و عشایر رواج داشتهاست. جاجیم به عنوان زیرانداز، پلاس، فرش و رختخواب پیچ استفاده میشود و همچنین هنگام کوچ عشایر برای بستهبندی و جابهجایی اسباب و لوازم و گاهی بهعنوان بالاپوش گرم مورد استفاده قرار میگیرد.
در ایران جاجیم را بیشتر بر روی کرسی و رختخوابهای کنار اتاق می اندازند یا به عنوان رختخواب پیچ روانداز و حتی رویة لحاف از آن استفاده می کنند. حتی در برخی از خانوادههای روستایی و عشایری جاجیم را بهعنوان چشمروشنی و جهیزیه به نوعروسان هدیه میدهند.
بافت جاجیم به سبب ویژگی متمایز آن نسبت به سایر بافته ها به «جاجیم بافت » نیز معروف است. مواد اولیه آن جاجیم پشم و کرک است و بافت آن شبیه گلیم می باشد، با این تفاوت که جاجیم در چهار تخته بافته میشود و پس از بافتن به هم متصل و دوخته میشود و همچنین برای بافت جاجیم، دستگاه (دار) را به صورت افقی روی زمین قرار می دهند. جاجیم گاه بافته ای یک رویه و گاه دو رویه است و این به سبب تارهای اضافی است که نقشمایه را به وجود می آورند. این تارها گاه در فاصله میان دو نقشمایه آزادانه در پشت بافته کشیده شده اند.
گیوه بهعنوان یک پاپوش سنتی در ایران طرفداران زیادی دارد. این پاپوش که بخش رویه آن ازجنس نخ و پنبه بوده و بخش زیر آن از چرم و یا پلاستیک است برای فصلهای گرم کاربرد بیشتری خواهد داشت.
(این نوع کفش برای پیادهرویهای طولانی در زمانهای دور مورداستفاده قرار میگرفت.)
از سوغات ارسنجان میتوان اقلامی چون رب انار، حلوای سین، آبنبات ارسنجان، زرد انار، سفیداب، بنه، اناردانه را نام برد.